- انسان شناسى
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- همه صفحات
انسان زمانى از اين دام رها خواهد شد كه اين دو نوع عشق را محور قرار ندهد و تابع عقل و شرع گردد. تجزيه و تحليل اين دو نوع عشق بايد در دستگاه عقلانى و عرفانى انجام گيرد تا انسان از انحرافى كه توسط ماندن در اين دو عشق به وجود مى آيد، آگاه شود و گرفتار جهات منفى ياد شده نگشته و نفسش دچار آفت بى دينى و گناه نشود; «رأْسُ الاْفاتِ اَلْوَلَهُ بِالدُّنْيا[167];
سرمنشأ آفات، وَلَه و عشق به دنياست.»
اين وَلَه در اثر همان عشق حسّى و خيالى است كه محور حيات و زندگى واقع مى شود و رها شدن از چنين عشقى، پرهيزكارى و عفت داشتن و رسيدن به مقام شهادت و ثواب شهيد است. چنانكه از رسول گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله وسلم) نقل شده است:
«مَنْ عَشِقَ فَكَتَمَ وَ عَفَّ فَماتَ فَهُوَ شَهيدٌ[168]; كسى كه به كسى يا چيزى عشق ورزد و عشقش را كتمان كند، و در آن مورد، عفت و پاكدامنى داشته باشد ] و اگر آلوده به گناه و زشتى نگردد[ در آن حال بميرد، شهيد از دنيا رفته است.»
«مَنْ عَشِقَ وَ كَتَمَ وَ عَفَّ وَ صَبَرَ غَفَرَاللّهُ لَهُ أَدْخَلَهُ الْجَنَّةُ[169]; كسى كه عشق ورزد و آن را كتمان كند، عفيف و پاكدامن باشد و ] در عفت و كتمان[ صبر كند، خداوند او را مى بخشد و داخل بهشت مى گرداند.»
* عشق عقلانى
در حديثى از رسول گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله وسلم) و در روايتى از اما صادق(عليه السلام) راجع به عقل وارد شده است: «اول موجودى را كه خداوند آفريد، عقل بود».
طبق بيان فوق، نزديكترين موجود به خداى متعال عقل است، خداوند ـ كه محبوب حقيقى است ـ قبل از اين كه در موجودى جلوه و ظهور كند، در عقل تجلّى يافته است. لذا عقل، جميع خيرات و كمالات الهى را در خود مشاهده مى كند. به همين جهت واله و شيفته حق است و فقط نظر به جمال و جلال خداوند دارد. به نظر مى رسد كه اهميت عقل در بيان رهبران معصوم(عليهم السلام) به همين جهت باشد.