ولادت
نواده پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)، و نخستين فرزند امير مؤمنان على و فاطمه(عليهما السلام) در نيمه ماه رمضان، در سال سوم هجرى، چشم به جهان گشود.[1]
پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) براى گفتن تهنيت، به خانه على آمد و نام او را، از سوى خدا «حسن» نهاد.[2]
حسن و پيامبر
حدود هفت سال از زندگى اين نواده، با پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) گذشت.[3]
پدر بزرگ مهربان، او را سخت دوست مى داشت; چه بسيار كه او را بر شانه مى نهاد و مى گفت: «خداوندا، من دوستش دارم، تو نيز او را دوست بدار!»[4]
«آنكه حسن و حسين را دوست بدارد، مرا دوست داشته است و آنكه با اين دو كينه ورزد و ايشان را دشمن بدارد، با من دشمنكامى كرده است...».[5]
و فرمود: «حسن و حسين، سرور جوانان بهشتند».[6]
و نيز مى فرمود: «اين دو فرزند من، امامند، چه قيام كنند و چه نكنند».[7]
بزرگى منش و سترگى روح آن امام چندان بود كه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)او را با خردى سال و كمى سن، در برخى از عهدنامه ها، گواه مى گرفت، واقدى آورده است كه: «پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)، براى «ثقيف» عهد ذمّه بست، خالد بن سعيد آن را نوشت و امام حسن و امام حسين ـ درود خدا بر آنان ـ آن را گواهى فرمودند».[8]