و امّا اگر عمل از حدود عقل و شرع خارج باشد يا به اين صورت كه نفس عمل مورد تحريم واقع شده به نحوى كه هرگزدر شرايط عادى، مطلوب دين و عقل نيست و يا به اين صورت نفس عمل جايز و احياناً واجب است ولكن خروجش از مسير حقّ به جهت صفتى است كه از طريق انگيزه نامطلوب نفس به آن اضافه شده، مانند خواندن نماز از روى ريا و يا انفاق مال به جهت شهرت و رسيدن به هواهاى پست شهوات مادّى و حيوانى، و يا تواضع و احترام گذاشتن به ديگران براى رسيدن به مطامع دنيوى و... جنبه ملكوتى چنين عملى بسيار زشت است و در قيامت بلكه در برزخ به صورت موجودات موذى و يا آتش تجسّم پيدامى كند. خوردن مال يتيم از جمله اعمالى است كه نفس آن مورد تحريم واقع شده و حقيقت تجسّمى اين عمل آتش است. اِنَّ الّذينَ يَأكُلُونَ اَمْوالَ الْيَتامى ظُلْمَاً اِنَّما يَأكُلُونَ فى بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعيراً^[207]: براستى آنانى كه اموال يتيمان را به ظلم مى خورند. جز اين نيست كه آتش مى خورند و به زودى به آتش سوزانى مى رسند. و نيز از جمله اعمالى كه داراى ملكوتى زشت هست و صورت نارى در عالم برزخ و قيامت دارد كتمان حق، و حق را وسيله دنياخوارى خويش قراردادن است. اِنَّ الَّذينَ يَكْتُمونَ ما اَنْزَلَ اللّهُ مِنَ الْكِتابِ وَ يَشْتَرُونَ به ثَمَناً قَليلاً اوُلئِكَ مايَأكُلُونَ فىِ بُطُونِهِمْ اِلاّ النّارَ وَ لا يُكَلّمُهُمُ اللّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لا يُزَكَيهِمْ وَلَهُمْ عَذابٌ اَليمٌ^[208]: به حقيقت كسانى كه آنچه خدا از كتاب نازل كرده، كتمان مى كنند و (آن را) به بهاى كمى (كه متاع دنيا است) مى فروشند آنها جز آتش در شكمهاى خويش چيزى نمى خورند (و آنچه اموال از اين طريق بدست مى آورند آتش سوزانى است ) و خداوند روز قيامت با آنها سخن نمى گويد و آنها را تزكيه (و پاك) نمى كند و براى آنها عذابى دردناك (در آخرت ) است.

به هر حال اعمال انسان اگر چه بُعد دنيوى آن كه محدود به زمان و مكان خاص است از بين مى رود و لكن بُعد ملكوتى آن در نفس باقى مى ماند. و اشخاص در قيامت آن را به نحو كامل و تمام دريافت خواهند كرد. فَكَيْفَ اِذا جَمَعْنا هُمْ لِيَوْم لارَيْبَ فيهِ وَ وُفَّيَتً كُلُّ نَفْس مّاكَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ^[209]: پس چگونه خواهد بود، آن هنگامى كه آنها را جمع كنيم در روزى كه شكى در آن نيست (قيامت) و به هركس آنچه كرده و (از اعمال و صفات) بدست آورده داده شود. و به اينان ستمى نخواهد شد. (بلكه محصول اعمال خود را مى چينند.)