محمّد(صلى الله عليه وآله) پيامبرى كه از پيش او را مى شناختند

درسهايى ازاصول دين، شماره چهارده

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  2  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نام جزوه:محمّد(صلى الله عليه وآله) پيامبرى كه از پيش اوُ را مى شناختند

نويسنده : هيأت تحريريه مؤسسه در راه حق

ناشر : مؤسسه در راه حق قم - تلفن 2-743221

تيراژ : 20000 جلد

نوبت چاپ : مكرّر

تاريخ چاپ : 1378 هـ ش

چاپخانه : سلمان فارسى قم - تلفن 621440

قطع : جیبی

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  3  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

عصر انتظار و اميد

پيامبران روزگاران كهن- كه بر همه شان درود خدا باد- به ويژه حضرت موسى و حضرت عيسى(عليه السلام)، به پيروان خويش، ظهور اسلام را نويد داده بودند تا آنجا كه حتى پاره يى از ويژگيهاى پيامبر اسلام در كتابهاى آسمانى آنان آمده بود. از اينرو يهود و نصارى - و پيروان اديان ديگر چونان كسانيكه كشتى «بادبان گسسته» و «لنگر شكسته» خويش را در خطر غرقاب ببيند، چشم به ساحل نجات آينده مى داشتند، و ظهور اسلام را انتظار

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  4  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

مى بردند.(1)

حتى عده يى از يهود; جايگاهى را بين كوه عير و كوه احد(2)كه در كتاب هاى خودشان، «مركز حكومت اسلامى» ناميده شده بود، با جستجوى بسيار يافتند و بدانجا كوچيدند و در انتظار ظهور اسلام مى بودند(3).

قرآن گواه راستين همين معناست كه انجيل و تورات ظهور پيامبر اسلام را خبر داده بودند:

«اَلّذينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِىَّ الاُْمّىَّ الَّذى يَجدُونَهُ مَكْتُوباً عِنَدهُمْ فِى التَّوْارة وَ الاِْنْجيلِ يَأمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهاهَمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُحِلُّ لَهُمُ الطَّيّباتِ و يُحَرِّمُ عَلَيْهُم

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ سيره ى ابن هشام، ج 1، ص 226 و 211 .

2 ـ عير كوهى است در جنوب مدينه و احد در شمال آن الجبال زمخشرى، ص 8 و 100 .

3 ـ روضه ى كافى، ص 308 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  5  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

الْخَبائِثَ وَ يَضَعُ عَنهُمْ اِصْرَهُمْ وَ الاَْغْلالَ الَّتى كانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذينَ آمَنُوا بِه وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَروُهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذى اُنْزِلَ مَعَهُ; اوُلئِكَ هُمُ الْمفْلِحُونَ»(1).

(از يهود و نصارى، آن دسته در رحمت خدايند كه به پيامبر درس ناخوانده ايمان آوردند و) از او - كه اوصاف و نشانيش را - در تورات و انجيل خود، نوشته مى يابند پيروى كنند.

پيامبرى كه ايشان را به نيكيها برمى انگيزد و از زشتيها باز مى دارد، پاكيزه ها را برايشان حلال و پليديها را حرام مى كند، پيامبرى كه بارها و بند و زنجيرهاى تكاليف پر مشقت و گران را از دوش و دست و پاى ايشان برمى دارد.

آنان كه به اين پيامبر ايمان آورده، گراميش داشته و

_______________

1 ـ سوره ى اعراف آيه ى 157.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  6  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

ياريش كرده اند، و از برنامه هاى نورانى او پيروى نموده اند به يقين رستگارند.

«مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ والَّذينَ مَعَهُ اَشِدَّاءُ عَلَىَ الْكَفّارِ رُحَماءُ بَينَهُمْ تَريهُمْ رُكّعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللّهِ وَ رِضْواناً سيماهُمْ فى وُجُوهِهِم مِنْ اَثَرِ السُّجُودِ ذلِكَ مَثَلُهُمْ فى التَّوْراةِ وِ مَثَلُهُمْ فِى الاِْنْجيل كَزَرْع اَخْرَجَ شَطْأَهُ فَاَزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلىُ سُوقِه يُعْجِبُ الزّرّاعَ لِيَغيظَ بِهِمُ الْكُفّارَ وَعَدَاللّهُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلوُا الصّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَ اَجْراً عَظيمَاً».(1)

محمد(صلى الله عليه وآله)رسول خداست و آنانكه در جبهه ى اويند، بادشمنان اسلام سختگير و بايكديگر مهربانند.

آنان - فقط خداى راـ به كرنش، تن بركوع مى برند و

________________

1 ـ سوره ى فتح، آيه 29.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  7  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

سر به سجده مى سپرند.

رحمت گسترده و خوشنودى او را مى جويند و بر جبينشان اثر سجده براى او نمودار است. در تورات و انجيل اين چنين وصف شده اند.

آنان چونان كشت و دانه هايى هستند كه ساقه يى باريك برآورد و آنرا نيرو دهد تا قوى و نيرومند گردد و بر پاى خود استوار بايستد بدانسان كه دهقانان در شگفتى بمانند. - اين مثل اشاره بدانست كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) و ياران جانباز وى از صفر آغازيدند و تا اوج رسيدند. با فداكارى و همبستگى و ايمان; چندان كه دنيا را به شگفتى نشاندند-

خدا از يهود و نصارى كسانى كه ايمان آوردند و مسلمان شدند و نيكى ورزيدند، به آمرزش و پاداشى بزرگ وعده كرده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  8  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

«وَ اِذْ قالَ عيسَى بْنُ مَرْيَمَ يا بَنِى اسْرائيلَ اِنّى رَسُولُ اللّهِ اِلَيْكُمُ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَىَّ مِنَ التَّوراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُوُل يَأتى مَنْ بَعْدِىَ اسْمُهُ اَحْمَدُ، فَلَّما جائَهُمْ بِالْبَيّناتِ قالُوا هذا سِحْرٌ مُبينٌ»(1).

و آنگاه كه عيسى پسر مريم با بنى اسرائيل گفت: من فرستاده ى خدايم بسوى شما، درستى تورات موسى را گواهى مى كنم و نيز نويد مى دهم به پيامبرى كه از پس من در مى رسد و نام او احمد است. اما آنگاه كه آن پيامبر آمد، با همه ى شواهد درستى بر رسالت كه به همراه داشت، او او را باور نداشته گفتند: اين جادويى است آشكار.

اَلَّذينَ آتَيْنا هُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُونَهُ، كَمايَعْرِفُونَ اَبْنائَهُمْ وَ اِنَّ فَريقاً مِنْهُمُ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ(2).

________________

1 ـ سوره ى صف آيه ى 6 .

2 ـ سوره ى بقره آيه ى 147 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  9  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

اَلَّذينَ آتَيْنا هُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُوَنَهُ، كَمايَعْرِفُونَ اَبْنائَهُمْ اَلَّذينَ خَسِرُوا اَنْفُسَهُمَ فَهُمْ لايُؤْمِنُونَ(1).

آنانكه «كتاب آسمانى» دارند، به همانگونه پيامبر اسلام را مى شناسند كه فرزندان خويش را، اما گروهى از آنان دانسته حق پوشى مى كنند و زير بار نمى روند.

از اين آيات به روشنى بر مى آيد كه پيامبران گذشته مردم را به آمدن محمد(صلى الله عليه وآله)و خصوصياتش نويد داده بودند و بشارت هايى روشن دركتاب هاى دينى آنان وجود داشته است تاآن حد كه پس از ظهور محمد(صلى الله عليه وآله)و اسلام، براى اهل كتاب، جاى هيچ گونه شكّى باقى نبود.

چرا كه اگر در كتب نصارى و يهود - در زمان محمد(صلى الله عليه وآله)- چنين نويدهايى وجود نمى داشت; از خرد

_________________

1 ـ سوره ى انعام آيه ى 20 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  10  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

تابناك و انديشه ى روشن كسى چون محمد(صلى الله عليه وآله)، انتظار نمى رفت كه براى اثبات رسالت خويش روياروى همه ى اهل كتاب بايستد و بگويد: نام من و چگونگيهايم در تورات و انجيلى كه هم اكنون در دست شما است، آمده است.

زيرا دشمنان محمد(صلى الله عليه وآله)، از پاى نمى نشستند وبراى نابودى رسالت او، نسخه هاى انجيل و تورات را گرد مى آوردند تا ثابت كنند چنان بشاراتى در آن كتابها وجود ندارد.

تاريخ گواهست كه آنان همه ى راههايى را كه وجود داشت در مخالفت با محمد(صلى الله عليه وآله)، پيمودند و حتى با وى به پيكار برخاستند اما هرگز از اين راه سهل و ساده نرفتند تا ثابت كنند بشاراتى در كار نبوده است; پس آشكار مى گردد: كه در كتب مقدس نويده هاى فراوانى درباره ى

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  11  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

پيامبر اسلام موجود بوده است.

چند گواه ديگر از تاريخ

پيش از طلوع اسلام، دو شاخه و دو گروه از مردم در مدينه مى زيستند:

نخست : يهوديانى كه به شوق درك ظهور پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)زادگاه نخستين و اصلى خويش را رها كرده و به مدينه آمده بودند(1).

دوم: قبيله هاى اوس و خزرج كه بازماندگان تبع - پادشاه يمن- بودند. تبع هنگامى كه به مدينه رسيد و دريافت كه آنجا، محل هجرت پيامبر و جايگاهى است كه حكومت اسلامى در آن شكل مى گيرد; به آن دو قبيله گفت شما همينجا بمانيد تا بدانهنگام كه پيامبر اسلام

__________________

1 ـ روضه ى كافى، ص 308 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  12  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

ظاهر شد او را يارى كنيد; من نيز اگر آن گرامى را دريافتم، ياريش خواهم كرد.(1)

آنان در آنجا ماندند و كم كم زياد شدند و نيرومند گشتند به حدى كه به حريم و اموال يهوديان بى پروا دست مى بردند و به آنان تجاوز مى كردند، و كم كم علت ماندن نياكان خويش را در آن شهر از ياد بردند و ندانستند كه نياكانشان چرا بدانجا آمده و در آنجا ماندگار شده بودند.

و اما يهود كه در برابر آنان قدرتى نداشتند، خويشتن را به ظهور پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله)و رهيدن از آن تجاوزها، نويد مى دادند. قرآن كريم درباره ى يهود مى فرمايد:

«... وَ كانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذينَ كَفَرُوا فَلَمّا

__________________

1 ـ بحار الانوار ، ج 15 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  13  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

جائَهُمَ ما عَرَفُوا كَفَروُا بِه....»(1)پيش از آنكه اسلام در رسد، يهود مى گفتند: با آمدن اسلام كفار شكست خواهند خورد و چنين يكديگر را دلدارى مى دادند اما به هنگام آمدن اسلام، گروهى از آنان زير بار نرفتند و اسلام را نپذيرفتند.

«ابن حواش»، از دانشمندان يهود، به شوق ديدن پيامبراسلام(صلى الله عليه وآله)شام را ترك گفت و به مدينه آمد اما تا زنده بود، محمد(صلى الله عليه وآله) به پيامبرى برانگيخته نشده بود، از اين جهت «ابن حواش»به هنگام مرگ يهود گفت:

«من با عشق درك پيامبرى محمد(صلى الله عليه وآله) از زندگى وسيع و راحت خويش در شام، درگذشتم و بدينجا آمدم و به نان و خرما قناعت كردم، دريغا كه به آرزويم نرسيدم.

________________

1 ـ سوره ى بقره آيه ى 89 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

اما بدانيد كه او در مكه برانگيخته مى شود و بدينجا هجرت مى كند. او در خوراك به پاره يى نان و خرما اكتفا مى كند.

و چنان فروتن است كه بر مركب بى زين مى نشيند، حكومتش گسترشى خيره كننده خواهد يافت، از هيچكس نمى هراسد، آنانرا كه سنگ راه راستى و حق اند، از پيش پاى بر نمى دارد...»(1)

زيدبن عمرو، اهل حجاز، در جستجوى آيين پاك ابراهيم برآمد; در اين راه از مكه تا شام و موصل تاخت اما هرچه بيشتر جست، كمتر يافت. سرانجام يكى از دانشمندان مسيحى او را گفت، از آن آيين پاك اكنون

_________________

1ـ اثبات الهداة ، ج 1 ص 84 و بحار ج 15 ص 206 و نيز در سيره ى «ابن هشام» همين مطلب بنام ابن هيبان نقل شده است : ج 1، ص213 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  15  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

اثرى بازنمانده است اما همين روزها در سرزمين خود تو پيامبرى مى شكوفد كه آن آيين پاك را در برنامه و گفتار او مى توانى به دست آورى .

«زيد» سوى مكه بازگشت اما در راه كشته شد.

پيامبر از او به نيكى ياد مى فرمود و مى گفت: «زيد» كسى است كه در راه رسيدن به دين خدا از دنيا رفت(1).

بحيرا - از دانشمندان مسيحى - محمد(صلى الله عليه وآله)را در كودكى ديد، از نشانه هايى كه در كتب آسمانى خوانده بود، او را

________________

1ـ بحار 15، ص 204 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  16  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

 

شناخت. به ابوطالب كه همراه محمد(صلى الله عليه وآله)بود گفت: او پيامبر خواهد شد در حفظ او بكوش و او را زودتر به وطن بازگردان.( 1)

نيز، نسطور دانشمند ديگر مسيحى، هنگامى كه محمد(صلى الله عليه وآله)را در سن جوانى، ديد، با بيانى روشن، «پيامبر شدن» او را نويد داد و گفت : او همان پيغمبر آخر الزمان است .( 2)

براساس همين پيشگوييهاى كتب مقدس، عده اى از مردم، در همان آغاز طلوع و ظهور اسلام بى هيچ عامل اجبار كننده يى، مسلمان شدند. 

______________

1ـ سيره ى ابن هشام ج 1 ص 183 - 180 .

2ـ طبقات ابن سعد، ج 1، قسمت اول ص 83 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  17  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

گرايش مردم مدينه به اسلام

هنگاميكه پيامبر از سوى خدا فرمان يافت كه مردم را به اسلام دعوت كند. به هنگام سنت حج- كه پيش از اسلام نيز به گونه يى وجود داشت - با مردم تماس مى گرفت و اسلام را بر آنان عرضه مى كرد. از جمله يكبار در «منى» به تنى چند از قبيله خزرج برخورد.

فرمود: شما از كدام قبيله هستيد؟

- از خزرج

- حاضريد لحظه يى چند بنشينيم و گفتگو كنيم؟

- حاضريم.

- شما را به سوى خداى يكتا مى خوانم.

آنگاه پيامبر آيه يى چند از كلام شيرين خدا، برايشان فرو خواند.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  18  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

و آنان چنان در جذبه ى قرآن غوطه خوردند كه بى اختيار به يكديگر گفتند:

سوگند مى خوريم كه اين همانست كه يهود ما را بدو بيم مى داد، مبادا كه يهود پيش از ما بدو بگرود. پس همگى مسلمان شدند و چون به مدينه بازگشتند به تبليغ اسلام برخاستند . پيامبر نيز از پس ايشان مصعب بن عمير را به مدينه فرستاد تا بديشان قرآن بيآموزد و نيز ديگران را به اسلام فراخواند.

مصعب در مدينه گروهى بسيار را مسلمان كرد: از جمله «اسيد» كه از سران قبيله ى اوس مسلمان شد و به قبيله ى خويش گفت: محمد(صلى الله عليه وآله)همانست كه يهود از آمدن او هماره خبر مى داد. و قبيله ى او نيز مسلمان شدند و بدين گونه اسلام در مدينه گسترش يافت و باليد.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  19  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

گروهى از مسلمانان مكه نيز بدانجا كوچيدند تا آنكه سرانجام پيامبر، خود، به مدينه آمد و در آنجا حكومت اسلامى را بنا نهاد.

داستان گرايش سلمان به اسلام

ايرانى و دهقان زاده بود. پدر و مادرش خدمتگزار آتش و زرتشتى بودند و سلمان را - كه در آنهنگام روزبه نام داشت - بسيار دوست مى داشتند. عقايد دينى خويش را به او مى آموختند و نمى گذاشتند اصلا با كسى تماس بگيرد...

روزى به فرمان پدر، به سركشى از كشتزارى دور مى رفت. در راه به كليسايى رسيد كه در آن گروهى به بندگى خدا ونماز مشغول بودند. روزبه به انديشه فرو رفت... تا غروب نزد آنان ماند وانديشيد. سرانجام

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  20  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

دريافت كه شيوه ى آنان از شيوه پدران و نياكان وى بهتر است.

پرسيد: مركز اين دين كجاست؟ گفتند «شام».

پدر از دير كردن روزبه برآشفت . كسى را به جستجوى او فرستاد.

چون به خانه بازگشت، پدر پرسيد، كجا بودى؟

و او ماجرا بازگفت: پدر گفت: آيين نياكان تو بسى بهتر است.

روز به، پاسخ داد من به كمك انديشه ى خويش دريافتم كه آيين آنان نيكوتر است.

پدر، برآشفته تر شد و روزبه را بد گفت او را در منزل باز داشت.

روزبه، پنهانى كس نزد مسيحيان فرستاد و پيغام داد كه وقتى تاجران شام آمدند و كارهاى خويش به انجام

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  21  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

رساندند. بدان هنگام كه عزم بازگشتن داشتند، او را خبر كنند تا پنهانى از خانه خارج شود و به همراه ايشان به شام رود.

و چنين كرد، در شام به پيشگاه يكى از دانشمندان بزرگ مسيحى باز يافت از او درخواست تا خدمتگزار او گردد و نزد او به كسب دانش و بندگى خدا بپردازد. آن دانشمند او را پذيرفت.

پس از آنكه آن دانشمند در گذشت، روزبه به راهنمايى خود او، به ترتيب، نزد چند تن ديگر از بزرگان مسيحى آنروز، به سر برد.

روزبه از آخرين دانشمند - كه در عموريه ى شام مى زيست - به هنگام مرگ وى خواست تا او را به ديگرى راهنمون گردد. آن دانشمند گفت:

من كسى را سراغ ندارم اما در آينده يى بسيار نزديك

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  22  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

پيامبرى در سرزمين عرب برانگيخته خواهد شد كه از زادگاه خود به جايى از نخل ها پوشيده است; هجرت خواهد كرد. اين سرزمين ميان حرتين (دوريگستان) قرار دارد.

برخى از نشانه هاى منش بلندى و خوى ويژه ى او چنين است كه:

هديه هايى را كه به احترام و گراميداشت، تقديمش كنند مى پذيرد اما طعام و صدقاتى را كه از روى ترحم و دستگيرى بدهند، نمى گيرد. ميان «شانه ى» او خال و مهر پيامبر است.

اگر مى توانى به آنجا بروى، برو!

روز به پس از مرگ آن دانشمند از كاروانيانى كه به تجارت عازم عربستان بودند، درخواست تا همراه ايشان به آنجا برود.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  23  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

آنان پذيرفتند اما در ميانه ى راه بدو خيانت ورزيدند و او را به بردگى به يكتن از يهوديان «بنى قريظه» فروختند. اين يهودى او را به بيگارى به اطراف مدينه برد.

روزبه همينكه بدينجا رسيد، دريافت كه اين جايگاه را از نشانى هاى دانشمند مى شناسد. پس با خوشنودى در نخلستان ارباب خود مشغول به كار شد اما هماره انتظار ظهور محمد(صلى الله عليه وآله) را مى برد و به جستجوى او مى پرداخت ولى به جهت آنكه در تنگا بود نمى توانست زياد تحقيق كند.

سرانجام روزگار وصال در رسيد. پيامبر به همراهى تنى چند از ياران به محلى در نزديكى مدينه، رفتند و روز به مطلع شد.

با خود گفت بهترين فرصت است تا از گمشده ى

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  24  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

خويش نشانى بجويم و آنچه از آن دانشمند مسيحى شنيده ام با او تطبيق كنم. پس اندكى خوراك كه باخود داشت برداشت و نزد آن گرامى شتافت و گفت: اين خوراك صدقه و ويژه ى مستمندان است و همراهان شما نيز چنين هستند، خواهش مى كنم از من بپذيريد.

پيامبر آنرا به همراهان داد. روزبه به دقت مى نگريست اما ديد كه پيامبر به آن خوراك، لب نزد، از شادى در پوست نمى گنجيد، يك نشانه را در او درست يافته بود.

با التهاب اندكى خوراك ديگر كه به همراه داشت نزد آن گرامى برد و عرضه داشت و گفت: اين هديه ى من به شماست خواهش مى كنم از من بپذيريد. پيامبر با روى باز پذيرفتند و از آن خوردند.

و روزبه كه مى نگريست; به اوج شادى رسيده بود.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  25  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

روزبه، گرد پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله)مى گشت تا خال كتف آن حضرت كتف حضرت را ببيند پيامبر متوجه منظور او شدند و لباس از دوش خود كنار زدند تا وى خال را ببيند روز به آنرا ديد و به اسلام در آمد.

نامش را «سلمان» گذاردند و وسايل آزادى اش را نيز فراهم آوردند. او نيز به جمع ياران نزديك پيامبر پيوست و با بينش و ايمان عميق وسيع خويش، در كمترين مدت، از بزرگترين شاگردان آنحضرت شد.(1)

همه ى جويندگان حقيقت كه در جامعه ى خشك و سوزان آن زمان چون تشنه كامان جگر سوخته، در جستجوى سرچشمه ى حيات و آب زندگى بودند; چون

_________________

1 ـ سيره ابن هشام، ج 1، ص 214-222. طبقات ابن سعد ج 4 قسمت اول ص 54-56 بحار ج 22 ص 355-368 .

 

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  26  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نشانه هايى را كه در كتب مقدس خوانده يا شنيده بودند، در پيامبر گرامى، يافتند، دل به دريا زدند و روان خويشتن را در آن سرچشمه ى حيات و انديشه، شستشو دادند و گروه گروه به آيين پاك اسلام دل بستند و به محمد(صلى الله عليه وآله)پيوستند; تا آنجا كه قرآن مى گويد: يَدْخُلونَ فى دينَ اللّهِ اَفْواجَاً: مردم گروه گروه به اسلام روى مى آوردند.

اما در برابر آن حقجويان، گروهى از يهوديان و نصارى و عده يى ديگر، بر اثر تعصبات و يا بدانجهت كه شغل و مقام خويش را در مخاطره مى يافتند، باآنكه به حقيقت آن وجود عزيز و الهى آگاه بودند، بدو ايمان نياوردند...

سرچشمه ى نجات را مى شناختند اما به خيرگى، دل به سراب، خوش كردند و پاى از لجاجت نكشيدند و به

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  27  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

هلاكت ابدى دچار شدند و به سعادت نرسيدند.

«...فَلَمّا جاءَ هُمْ ماعَرَفوُا كَفَرُوا بِه فَلَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الْكافِرينَ...»(1)

چون، آنكه او را مى شناختند، به پيامبرى نزد ايشان در رسيد، نپذيرفتندش. رحمت خداى از اينان دور باد:

اينك دو نمونه:

صفيه دختر حى بن اخطب مى گويد:

هنگامى كه پيامبر(صلى الله عليه وآله)به مدينه هجرت كرد «قبا» فرو آمد، پدرم باعمويم «ابوياسر» در تاريك و روشن سحرگاه به سراغ او رفتند. غروب هنگام، چون بازگشتند، من با نشاطى كودكانه نزد آنان رفتم، اما بسيار خسته مى نمودند و به عكس هميشه به من توجهى

__________________

1 ـ قرآن كريم، سوره ى بقره، آيه 89 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  28  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نداشتند عمويم به پدرم مى گفت:

آيا او همان است؟

- به خدا سوگند همان است.

- او را شناختى؟

- آرى...

- اكنون نسبت به او چه خيالى دارى؟

- به خدا سوگند تا زنده ام با او دشمنى خواهم كرد!(1)

كلام را با نمونه يى ديگر از اين سياهدلى ها به پايان مى بريم:

روزى پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله)به كعب بن اسد فرمود:

مگر يادآورى ابن حواش- دانشمندى كه از شام به مدينه آمد- را به ياد ندارى و در تو تأثيرى نكرد؟

__________________

1 ـ سيره ى ابن هشام ، ج 2 ص 518 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  29  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

كعب گفت: به خاطر دارم و اگر سرزنش يهود درونم را نمى آزرد و نمى گفتند:

«كعب از كشته شدن ترسيد»، به تو ايمان مى آوردم اما اكنون در دين يهود مى مانم تا از آن سرزنش در امان بمانم و در همين دين باقى خواهم بود تا درگذرم!(1)

قرآن كريم اين سياهدلان را كه خود ريشه ى حيات و سعادت خويش را مى پوشانند، زيانكار مى داند و درباره ى آنان چنين مى گويد: بِئْسَمَا اشْتَرُوا بِه اَنْفُسَهُمْ اَنْ يَكْفُرُوا بِما اَنْزَلَ اللّهُ بغياً اَنْ يُنَزَّلَ اللّهُ مِنْ فَضْلِه عَلى مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِه فَباؤُا بِغَضَب عَلى غَضَب وَ لِلْكافِرينَ عَذابٌ مُهينٌ(2).

__________________

1ـ اثبات الهداة، ج 1، ص 350 .

2ـ سوره ى بقره، آيه 90 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  30  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

بد معامله يى با خود كردند كه به آنچه خدا فرود آورد از روى حسد و ستمبارگى كافر شدند كه چرا خداوند فضل خويش را بر بعضى از بندگان خود مخصوص گرداند.

- اينان با اين كار، خشمى تازه، علاوه بر خشم سابق، براى خود فراهم ساختند و براى كافران است عذابى خوار كننده.