پديدآورنده نظم كيست؟،

 رازهاى طبيعت كشف مى شود

درسهايى ازاصول دين، شماره چهار و پنج

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  2  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نام جزوه : پديدآورنده نظم كيست؟ ، رازهاى طبيعت كشف مى شود

نويسنده : هيأت تحريريه مؤسسه در راه حق

ناشر : مؤسسه در راه حق قم - تلفن 2-743221

تيراژ : 20000 جلد

نوبت چاپ : مكرّر

تاريخ چاپ : 1378 هـ ش

چاپخانه : سلمان فارسى قم - تلفن 621440

قطع: جیبی

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  3  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

1. مغز الكترونيك

امروزه بشر بيشتر كارهاى مشكل خود را با ماشينهاى گوناگون به آسانى انجام مى دهد. يكى از دستگاه هاى بسيار شگفت انگيز، مغز الكترونيك مى باشد كه لابد از چگونگى كارهاى آن كمابيش اطّلاع داريد. مثلا نوعى از آن مى تواند در چند دقيقه، سوابق بيمارى را كه در آن بايگانى شده، به طور دقيق در اختيار پزشك قرار دهد و در تشخيص بيمارى ها قادر است جزئيات هر حالت را كه در سال گذشته يا 10 سال پيش گزارش داده شده، بررسى كند و راه درمان و معالجه ى بيمار را پيشنهاد

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  4  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

نمايد. اين دستگاه مى تواند به موقع لازم داروى مورد نظر را به داروخانه ى بيمارستان سفارش دهد و پرستار را هم خبر كند تا دارو را به بيمار بدهد و نيز در برخى از كارخانه هاى مهم براى كنترل و تنظيم دستگاه ها از مغز الكترونيك استفاده مى شود(1).

آيا ممكن است اين دستگاه را تصادف و اتّفاق به وجود آورده باشد، يا نظم حيرت انگيز آن شاهد هوش و استعداد سازنده ى آنست؟ مسلماً هركس در برابر چنين دستگاهى قرار گيرد، متوجّه عظمت فكر و هوش سازنده ى آن خواهد شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1ـ مجله ى دانشمند شماره ى بهمن 1346، ص 42 - 39 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  5  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

2. آشپزخانه اتوماتيك:

«اوربيس» Orbisنام دستگاهى است كه مى تواند در مدّت يك ساعت غذاى عالى براى بيش از هزار نفر تهيه كند.

در بعضى از كشورها فعلاً از اين دستگاه در رستوران هاى ميان راه استفاده مى شود، كار اين دستگاه درست برابر كار 20 آشپز ماهر است.

هنگامى كه اتومبيلتان را كنار رستوران پارك مى كنيد، بلندگويى، كنار شماست، دكمه ى وسط آن را فشار مى دهيد، بلافاصله صدايى به گوش مى رسد كه مى گويد «چه ميل داريد؟» شما دستور چند غذاى مختلف مى دهيد. تقريباً هشت دقيقه و يازده ثانيه بعد غذايتان توسط گارسون مخصوص آورده مى شود.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  6  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

طرز كارآشپزخانه ى خودكار:

زمانى كه مشترى دكمه را فشار مى دهد; لامپ (اوربيس) روشن مى شود. همين طور كه مشترى دستور غذاهاى مختلف (مثلا ساندويچ) را مى دهد شخصى كه در مقابل (اوربيس) نشسته است دكمه هاى مخصوصى را فشار مى دهد. آنگاه ماشين شروع به كار مى كند، بدين ترتيب ابتدا نان توسط كاردى به طور خودكار بريده مى شود و در همين لحظه قطعه اى گوشت به اجاق مى فرستد كه در مدّت 4 دقيقه و 7 ثانيه كباب مى شود! آنگاه به طور اتوماتيك روى نان برمى گردد و به همين ترتيب ساير اجزاى ساندويچ نيز بر روى نان قرار مى گيرند، در اين زمان است كه ساندويچ گرم در كيسه ى نايلون قرار گرفته وآماده

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  7  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

مى شود(1).

آيا دستگاه خودكار و منظم «اوربيس» سازنده، و نظم دهنده اى نداشته و در اثر تصادف و اتّفاق به وجود آمده است يا اينكه محصول افكار و زحمات دانشمندانى است كه با محاسباتى دقيق آن را اختراع كرده اند؟

بى شك اين همه نظم و ترتيب كه در مثالهاى فوق ملاحظه كرديد، نتيجه ى فكر ناظم و مخترع آنهاست يعنى اگر مخترعى در كار نبود و از روى محاسبه و اندازه گيرى بسيار دقيق، آنها را نمى ساخت هيچگاه اين دستگاه ها به وجود نمى آمد.

و از همين جاست كه يك برهان عمومى و اصل مسلم خودنمايى مى كند كه نظم و ترتيب بايد از مبدأ دانا و توانا

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- مجله ى دانشمند، سال چهارم، شماره ى 10 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  8  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

سرچشمه بگيرد و تصادف واتفاق نمى تواند منشأ شگفتيها و نظم ترتيب باشد زيرا هر چيزى اثرمخصوصى دارد، همانطور كه از «آب سرد» توقع سوزاندن بى جاست، از اتقاق و تصادف هم انتظار نظم و حساب، غلط است.

بنابراين، نظم و ترتيب شگرفى كه در مغز، اعصاب، دستگاه گوارش، قلب، چشم، گوش و هزاران نمونه ى ديگر، مشاهده مى شود، دليل كافى و شاهد زنده ايست بر اين كه جهان آفرينش سازنده و نظم دهنده يى دانا و توانا دارد و هر چه در اسرار نظام خلقت دقّت كنيم، بيشتر به عظمت آفريدگار آن پى خواهيم برد. آيا مى توان گفت مغز انسان و شگفتى هاى بدن او از مغزالكترونيك كمتر است؟!

البته تصديق خواهيد كرد كه اينها همه شاهد عظمت و بزرگى مبدأ دانا و تواناى جهان و ناظم آن مى باشد، اضافه

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  9  ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

بر اين، درك و شعورى كه در انسان ديده مى شود، خود دليل روشنى بر پديدآورنده ى دانا و با شعور آن است زيرا كسى كه درك و شعور ندارد، ممكن نيست به ساخته و مخلوق خود چنين درك و شعورى بدهد.

قرآن كريم در آيات زيادى به اين اصل مسلم و حقيقت روشن اشاره مى كند از جمله مى فرمايد:

خدا كسى است كه آسمان ها را بدون ستونى كه ببينيد، برافراشت... و آفتاب و ماه را مقهور اراده ى خويش قرار داد كه هر يك تا مدّتى معيّن در حركتند. خدا امر جهان را تدبير و تنظيم مى كند و نشانه هاى خود را توضيح و تفصيل مى دهد تا به ديدار پروردگارتان - يعنى روز جزا و قيامت - يقين پيدا كنيد(1).

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 2 ـ سوره ى رعد، آيه ى 2 .

ــــــــــ رازهاى طبيعت كشف مى شود ــــــــــ

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  10  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

پيشرفت شگفت انگيز دانش بشرى، ناشناخته ها را يكى پس از ديگرى كشف مى كند و اساس پندارهاى نادرست را در فيزيولوژى و علوم تجربى باژگونه مى سازد.

مثلا در گذشته، برخى از اعضاءِ بدن را بى فايده مى پنداشتند ولى علم امروز، پس از كاوش و تحقيق زياد، فوائد مهمّى براى هركدام ثابت كرده است. و از اين پس با پيشرفت وسائل تحقيق، فوايد مهمترى كشف خواهد شد.

در اين مقال، براى روشن شدن موضوع به ذكر چند نمونه مى پردازيم:

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  11  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

1- غدّه ى «تيموس»(1)تيموس غدّه ايست كوچك كه در قفسه ى سينه، زير استخوان جناغ و روى ناى قرار گرفته است. كار ويژه ى غدّه ى تيموس روشن نبود و برخى از پيشينيان آن را عضوى زائد مى پنداشتند ولى امروز معلوم شده است كه غدّه ى تيموس در مقاومت و دفاع، در برابر عوامل بيگانه اى كه به بدن هجوم مى آورند; سهمى بزرگ دارد(2).

برخى از دانشمندان برآنند كه اين غدّه پس از بلوغ، روى فعّاليّت هاى جنسى و رشد بدن اثر مهمّى دارد و با

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. ThyMus .

2. مجله ى دانشمند شماره 4سال 1342صفحه ى 24 - 27 مى نويسيد: غده ى تيموس لنفوسيت مى سازد و خاصيت اساسى آن ساختن موادى به نام «پادتن» (آنتى كور) مى باشد كه در برابر هجوم ميكربها و پروتئين هاى بيگانه به بدن، مقاومت و دفاع مى كند.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  12  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

برداشتن آن گويى اعضاى جنسى به حالت خفتگى دچار مى شود و بلوغ ديررس پيش مى آيد(1).

2- غدّه ى صنوبرى يا اپى فيز(2)پيچيده تر از تيموس است و داخل مغز قرار دارد. در گذشته برخى از دانشمندان فيزيولوژى فايده اى براى آن تصوّر نمى كردند ولى امروز معتقدند كه اين غدّه در مهاركردن فعّاليّت هاى جنسى و جلوگيرى از بلوغ زودرس، مؤثّر است و نيز فعّاليّت هاى ديگرى دارد كه اختلال آن موجب مرگ مى گردد(3).

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. فيزيولوژى گايتون .

2. (Pineal gland) Epiphyse .

3. اينكار را غده ى اپى فيز به وسيله ى هورمونى كه ترشح مى كند، انجام مى دهد، هورمون مترشحه ماده ايست به نام «گلومرو لوتروپين Glomeru Lotropin» كه در خون رها شده باعث مى شود ¬®هورمون ديگرى به نام «آلدوسترون» از قشر غده ى فوق كليوى آزاد شود. هورمون اخير موجب تنظيم غلظت سديم و پتاسيم خون مى شود به طوريكه اختلال اين غلظت و قطع ترشح آلدسترون در كمتر از يك هفته، موجب مرگ مى گردد. مستفاد از فيزيولوژى گايتون بخش آندوكرينولوژى صفحه ى 1266 - 1265 چاپ چهارم سال 1352-1973 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  13  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

3- لوزه ها يا بادامك ها: سابقاً پزشكان لوزه ها را بى فايده مى دانستند و در صورت تورّم، فوراً دستور عمل جراحى مى دادند و آنها را برمى داشتند.

ولى امروزه، متخصّصين به اهميّت وجود لوزه ها در بدن پى برده اند و برداشتن آنها را جز در موارد ضرورى، تجويز نمى كنند.

لوزه ها گلبول هاى سفيد مى سازند كه كار آنها دفاع در برابر ميكرب هاست و به صورت يك نوع قرنطينه و يا

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  14  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

چون سدّ محكمى در ابتداى راه هاى تنفّسى قرار گرفته اند; هواى تنفّسى را از آلودگى ها پاك مى كنند و ميكرب هاى آن را از بين مى برند. هرگاه آلودگى هوا بيشتر و يا ميكرب ها قوى تر باشند; لوزه ها فعّاليّت بيشترى مى كنند و در نتيجه، متورّم مى شوند.

برداشتن لوزه ها صحيح نيست زيرا:

اولا - موجب آزادى عمل ميكرب ها در حلق و ورود آن ها به درون حنجره و ناى و شش ها مى شود و بيمارى هايى از قبيل برونشيت و ورم ريه ها مى گردد.

ثانياً - بر اثر برداشتن لوزه ها، پوست داخلى بينى و حنجره نازك تر از حدّ طبيعى شده(8)باعث خشكى حلق و بينى مى گردد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. آتروفى دوموكوز .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  15  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

به علاوه به هنگام عفونت هاى حلقى، لوزه ها متورّم شده مانند: لامپهاى خطر، پزشك را از عفونت حلق، آگاه مى سازد ولى در صورت نبودن آن ها ممكن است عفونت حلق تشخيص داده نشود و عوارضى مانند رماتيسم قلبى و غيره ايجاد كند.

4- آپانديس: گروهى از دانشمندان پس از تحقيقات زياد به اين نتيجه رسيده اند كه: آپانديس مى تواند در مبارزه با سرطان نقش مؤثّرى داشته باشد و برداشتن آن در غير وقت ضرورى، ممكن است موجب بروز سرطان گردد.

مجلّه ى طبّى «جاما» مى نويسد: برداشتن آپانديس در اشخاصى كه آمادگى براى سرطان دارند، تأثير قابل توجّهى دارد و مى تواند در آن ها موجب پيدايش

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  16  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

سرطان گردد(1).

مطالعه در نمونه هاى فوق و صدها نمونه ى ديگر، براى ما روشن مى سازد كه: اگر براى چيزى اثر و فايده يى پيدا نكرديم نبايد آن را بى اثر و بى فايده بپنداريم بلكه بايد در انتظار آن باشيم كه در آينده اسرار و آثار آن در پرتو علم كشف شود. چون، با آن كه بشر پيشرفت هاى زيادى كرده، هنوز مراحل ابتدائى را طى مى كند و از

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. (Gama) مورخ 29/1/68 مى نويسد: از 1287 نفر كه 608 نفر آنها بر اثر سرطان و 679 نفر ديگر به علل ديگر درگذشته بودند مورد كالبدشكافى قرار گرفتند و پس از بررسى كامل ملاحظه شد از دسته اول 2/35 درصد آپانديس خود را عمل كرده بودند در صورتى كه از دسته دوم فقط 24 درصد چنين وضعى را داشتند. با مقايسه ى اين دو نسبت معلوم شد كه برداشتن آپانديس در بروز سرطان اثر قابل ملاحظه اى دارد.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  17  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

كتاب بزرگ طبيعت، سطرى بيش نخوانده است.

انيشتاين در كتاب «فلسفه ى نسبيّت» مى نويسد: آنچه تاكنون از كتاب طبيعت خوانده ايم بسيار چيزها به ما آموخته است ولى مى دانيم كه هنوز از حل و كشف كامل اسرار طبيعت بدوريم.

ويليام جيمس(1)مى گويد: نسبت دانش ما به جهل مان، چون قطره در برابر اقيانوسى ژرف است.

بنابراين آيا مادّى ها كه به علّت بى اطّلاعى از اسرار و خواص موجودى، آن را زايد و بى اثر مى پندارند، اشتباه نمى كنند!؟

در صورتى كه اگر دقّت كنيد به آسانى درمى يابند كه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1.  William gamesفيلسوف امريكايى، يكى از بنيان گذاران مرام پراگماتيسم متولد 1842 متوفى 1910 .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  18  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

از ندانستن تا نبودن فاصله بسيار است و صحيح نيست كه انسان، نيافتن چيزى را دليل نبودن آن قرار دهد.

بديهى است كه ندانستن خاصيت يكى دو مورد از ميليادرها موجودات، مانع از آن نخواهد شد كه انسان بتواند از اسرار عالم آفرينش و نظام شگفت انگيز آن، به پديد آورنده ى با شعور آن پى ببرد. بى شك، مطالعه درباره ى باقى موجودات و حتى يك قسمت از يك موجود. براى هدايت انسان به ناظم شعورمند و خالق جهان، كافى است.

شما اگر كتابى بيابيد كه سراسر آن پر از مطالب علمى و منطقى باشد امّا در آن چند جمله نيز بيابيد كه از نظر شما نامفهوم و مبهم باشد، درباره ى آن كتاب چگونه قضاوت مى كنيد؟ آيا آن همه مطالب سودبخش را كه زاييده ى افكارى بلند و ديدى وسيع است،

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  19  ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

مى توان ناديده گرفت!؟ هرگز نه.

پس چه نيكوست يادآوريم كه:

جهان چون چشم و خدّ(1)و خال و ابروست  ***  كه هر چيزى به جاى خـــويش نيكوســت(2)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. گونه .

2. اين بحث در درس 12 به گونه ى ديگر تعقيب شده است.